Asus heeft in de afgelopen jaren als gamelaptopfabrikant naam gemaakt met zijn Republic of Gamers-laptops, die met videokaarten tot en met de RTX 2080 worden geleverd, maar over het algemeen ook vrij prijzig zijn. Voor de gamer met de kleinere beurs gebruikte Asus daarom zijn 'Tuf'-merk, waarvan we in het voorjaar van 2019 de FX505DY hebben getest. In die laptop combineerde Asus een AMD Ryzen 5 3550H-processor, een Freesync-scherm en een Radeon RX 560X-videokaart voor een prijs van minder dan duizend euro. In games wist de laptop echter niet te overtuigen, evenmin als in cpu-praktijkbenchmarks. De nieuwe FX505 moet daar verandering in brengen, want de Ryzen 5-processor is vervangen door een Ryzen 7 en de RX560X-videokaart moest plaatsmaken voor een GTX 1660 Ti-gpu van Nvidia. In deze review kijken we of die combinatie, die de prijs naar 1200 euro brengt, zijn geld waard is.
Om te beginnen kijken we naar de buitenkant van de FX505 en die is sinds de vorige iteratie nauwelijks veranderd. Ten opzichte van de FX505DY, die we eerder hebben bekeken, heeft de FX505DU geen rode accenten meer op het Asus-logo en rondom de toetsen van het toetsenbord, maar verder is er niets gewijzigd. De behuizing is volledig gemaakt van zwart plastic en voorzien van strepen die waarschijnlijk moeten hinten op geborsteld aluminium. Samen met de 'vouwen' in de a-cover en de polssteunen heeft de laptop een uiterlijk dat erop wijst dat de FX505 een gamelaptop is, maar dat niet al te schreeuwerig is.
Wat stevigheid betreft is duidelijk dat de FX505 een goedkopere gamelaptop is. Het scherm laat zich vrij makkelijk torderen, het scharnier voelt niet bijzonder stevig aan en de behuizing laat zich rond het toetsenbord makkelijk indrukken. Om de prijs te drukken is duidelijk bezuinigd op de behuizing en dat is op zich niet gek, want voor een 1660 Ti-laptop is de FX505 concurrerend geprijsd.
Asus heeft de aansluitmogelijkheden allemaal aan de linkerkant van de behuizing geplaatst. Als je een externe muis gebruikt en rechtshandig bent, is dat gemakkelijk, want dan zitten eventuele kabels niet in de weg van de je muishand. Ben je links, dan is het wat minder handig dat alle aansluitingen daar zitten. Die aansluitingen bestaan van links naar rechts uit ethernet, hdmi 2.0, usb 2.0, tweemaal usb 3.0 en een audiojack. Gek genoeg ontbreekt een usb-c-aansluiting, terwijl fabrikanten de laatste jaren de aanwezigheid van die aansluiting als verkoopargument gebruikten. Opvallend genoeg ontbreekt een kaartlezer ook en dat vinden we misschien nog wel een groter gemis dan usb-c.
Toetsenbord en touchpad
De behuizing van de FX505 is niet al te stevig en dat heeft zijn weerslag op de kwaliteit van het toetsenbord. Tijdens het tikken veert de behuizing mee en daardoor voelen de toetsen wat 'zompig' aan als je ze helemaal indrukt. De travel is op zich in orde en tikken op het toetsenbord is daardoor geen straf, maar we zijn ook betere toetsenborden op laptops tegengekomen.
De Precision Touchpad op de FX505 heeft een plastic oppervlak, dat wat minder prettig glijdt dan de glazen touchpads van veel andere laptops. Er wordt echter goed gereageerd op (multitouch)aanrakingen. De muistoets onder de touchpad geeft een heel kort klikje en voelt daardoor nogal goedkoop aan.
Specificaties en benchmarks
De FX505 is in veel verschillende uitvoeringen te krijgen. De uitvoering die we eerder dit jaar hebben getest, was voorzien van een AMD Ryzen 5 3550H-processor en een RX 560X-videokaart die ook van AMD afkomstig is. We kwamen toen tot de conclusie dat het mooi was dat de laptop van een 120Hz-scherm is voorzien, maar we misten een tweede geheugenmodule, waardoor het geheugen in singlechannelmodus werkte. De lage geheugenbandbreedte had tot gevolg dat de processor onderpresteerde en van de snelheid van de 560X-videokaart konden we ook niet onder de indruk raken. Asus heeft daarom processor en videokaart een upgrade gegeven. In plaats van een Ryzen 5 heeft de FX505DU een Ryzen 7-processor en de 560X is vervangen door een GTX 1660 Ti-videokaart.
Het werkgeheugen bestaat helaas nog steeds uit een 16GB-module. Er is wel een ddr4-slot vrij, dus uitbreiden en op die manier de geheugenbandbreedte verdubbelen is een mogelijkheid.
Daarnaast zijn de m2-ssd, die zich tussen de accu en de linkerventilator bevindt, en de 2,5"-sata-schijf te upgraden. Ook de accu kan aan het einde van zijn levensduur makkelijk vervangen worden, want die zit met twee schroefjes en een makkelijk te verwijderen connector op het moederbord vast.
Benchmarks
De FX505 is de eerste laptop met een Ryzen 7 3750H-processor die we hebben getest. We vergelijken hem met de FX505 die eerder de revue passeerde en met vergelijkbare (game)laptops.
In Cinebench Multi blijkt meteen al een groot verschil tussen de Ryzen 7- en Core i7-processors. De AMD-cpu heeft om te beginnen vier cores, in plaats van de zes cores in de 8750H en 8950HK, en dat maakt een groot verschil. Daarmee is Ryzen 7 wel vlotter dan de 15-wattprocessors van Intel, zoals de i7-8565U, maar niet vlotter dan de 8300H, die ook vier cores heeft.
Dat snelheidsverschil wordt deels veroorzaakt door het werkgeheugen, dat door de enkele module in singlechannel-opstelling staat. De geheugenbandbreedte kan worden verdubbeld, maar dan moet gebruik worden gemaakt van twee modules. We hebben een tweede module toegevoegd om het verschil te laten zien. In de geheugenbandbreedtetest van Geekbench levert dat een ongeveer veertig procent hogere score op en in de Multi-test scheelt het ook ruim tien procent.
Ook in Photoshop en Lightroom levert de extra geheugenmodule een redelijke snelheidswinst op, maar het maakt geen snelheidswonder van de Ryzen-processor. De meeste i7-processors zijn sneller, maar daarbij moet wel worden vermeld dat die meestal duurder zijn of met een goedkopere videokaart zijn uitgerust.
De ssd is een SN520 van Western Digital, dezelfde als we in de eerdere FX505 tegenkwamen. De ssd is lekker vlot, maar haalt het niet bij de PM981-ssd's van Samsung, hoewel je dat verschil bij dagelijks gerbruik waarschijnlijk niet zult merken.
Games
De FX505 is een van de goedkoopste gamelaptops met een GTX 1660 Ti-videokaart en die gpu zou ruimschoots capabel moeten zijn om games soepel op het full-hd-scherm van de laptop te renderen. We hebben daarom drie games en 3DMark op de laptop losgelaten. In een aantal games en in 3DMark hebben we de benchmarks een tweede keer gedraaid met 2x8GB werkgeheugen, in plaats van de enkele 16GB-module die Asus standaard meelevert, om te laten zien hoeveel snelheid de laptop misloopt doordat op werkgeheugen is bezuinigd.
In 3DMark Fire Strike, dat gebruikmaakt van de 'oudere', maar nog altijd veelgebruikte DirectX 11-api, komt de eindscore duidelijk uit onder het niveau van de Medion P15805, die over dezelfde 1660 Ti-videokaart beschikt. De oorzaak van dat verschil laat zich raden; de Ryzen 7-processor in de FX505 is een stuk langzamer dan de i7-processor in de Medion, zo blijkt ook uit de Physics-subscore, die de cpu-snelheid becijfert. Dat verschil is niet verwonderdlijk, want de Intel-processor is een stuk sneller, bleek al uit benchmarks op de vorige pagina. Welk effect dat op gameprestaties heeft, hebben we met drie games getest.
De grootste verschillen zijn er als de processor een bottleneck vormt voor de videokaart en dat is bij hogere framerates. Op 4k-resolutie in Far Cry 5 weet de FX505 wel het maximale uit de 1660 Ti te halen, maar op full hd, de native resolutie van het ingebouwde scherm, zijn de verschillen significant. Op normal-instellingen haalt de FX505 maar de helft van de framerate die we haalden met de Medion-laptop met dezelfde videokaart. Als we de enkele 16GB-module vervangen door twee 8GB-modules, loopt de framerate nog aardig op naar 66fps, maar bij de 98fps van de Medion komt de Asus niet in de buurt.
GTA is een processor- en geheugenintensieve game, en het is dus geen wonder dat de framerates van de FX505 een stuk lager zijn dan bij de Medion P15805.
Tot slot hebben we Rise of the Tomb Raider gedraaid en ook in deze game wordt het potentieel van de GTX 1660Ti niet volledig benut door de Ryzen-processor. Op 4k-resolutie is dat wel het geval, maar op die resolutie zijn de framerates zo laag dat gamen geen pretje is. Bovendien heeft de laptop een full-hd-scherm, waardoor gamen op hogere resoluties alleen met een extern scherm mogelijk is.
Tot slot hebben we een duurtest gedraaid, waarbij we de GTA V-benchmark continu draaien. Daarbij hebben we kloksnelheden en temperaturen bijgehouden, en noteren we het gemiddelde, minimum en maximum. Ten opzichte van de vorige FX505 die we hebben getest, is de nieuwe FX505 met Ryzen 7-processor sneller. De klokfrequenties liggen hoger en in de cpu-benchmarks op de vorige pagina zien we het verschil eveneens terug. Helaas zijn die klokfrequenties niet met die van de Intel i7-processors te vergelijken; de architectuur is anders en die cpu's zijn bovendien van twee extra cores voorzien.
Het mag duidelijk zijn dat de 1660Ti bij games op full-hd-resolutie, wat de resolutie van het FX505-scherm is, echt meer cpu-kracht nodig heeft dan wat de Ryzen 7 kan bieden. De beperkte geheugenbandbreedte naar de processor helpt evenmin en het plaatsen van een extra geheugenmodule verbetert de prestaties in bijvoorbeeld Far Cry 5 wel met dertig procent, maar nog steeds niet genoeg om een Core i7-9750H te evenaren.
Scherm en accuduur
De FX505DU, het model dat we in deze review bespreken, heeft hetzelfde paneel als de FX505DY, die we eerder hebben getest. Dat paneel heeft op papier prima specificaties. De resolutie is 1920x1080 pixels, het heeft op de FX505 een matte coating en de verversingsfrequentie is 120Hz.
Als we onze SpectraCal C6-colorimeter en CalMAN 5-software erbij pakken, blijkt het paneel echter flink tegen te vallen. Het contrast is niet slecht, maar de maximale helderheid valt tegen. Daar zul je niet snel last van hebben in een verduisterde ruimte, maar bij veel omgevingslicht is dat vervelend.
Daarnaast is de kleurweergave slecht. De grijswaarden worden te blauw weergegeven en de gemiddelde gammawaarde is te laag. Daardoor worden kleuren te licht weergegeven en het volledige srgb-spectrum kan evenmin worden weergegeven. Bij gamelaptops tillen we op zich niet al te zwaar aan een slechte kleurweergave, anderzijds kost de FX505 1200 euro en daarvoor mag je iets meer verwachten dan wat dit scherm biedt aan helderheid en kalibratie.
Het scherm zou bijvoorbeeld een snelle responstijd kunnen hebben, zoals je mag verwachten bij een 120Hz-scherm, maar ook daarin schiet het FX505-scherm rijkelijk tekort en noteren we responstijden die nog tegenvallen bij een 60Hz-scherm. Voor het scherm, kortom, hoef je de FX505 niet te kopen.
Accuduur
Een ander punt waarin weinig gamelaptops uitblinken, is de accuduur. De hardware is gemaakt om snel te zijn en snelle hardware is over het algemeen niet zuinig. De FX505 heeft daarnaast geen bovengemiddeld grote accu. Als je de laptop openschroeft, lijkt het wel alsof Asus rekening heeft gehouden met een groter exemplaar, gezien de loze ruimte rechts naast de accu, maar in deze uitvoering is in ieder geval gekozen voor 48Wh.
Als je het rustig aan doet, haal je daarmee een accuduur van vijf uur tijdens browsen, net als bij de eerder geteste FX505. Daarbij is alleen de RX Vega-gpu, die in de processor is geïntegreerd, actief.
Conclusie
De FX505 is onderdeel van de reeks Asus Tuf-producten. Dat submerk is net als ROG op gamers gericht, maar dan gamers met een minder grote portemonnee. Dat blijkt ook uit een blik op de Pricewatch, want als je kijkt naar laptops die voorzien zijn van een GTX 1660 Ti-videokaart, dan is de FX505 met een prijs van 1200 euro een stuk goedkoper dan de goedkoopste ROG-laptop van ongeveer 1500 euro. Sterker nog, de FX505 is op het moment van schrijven van alle laptops met een GTX 1660 Ti-videokaart de laptop met de laagste prijs.
Om de goedkoopste 1660 Ti-laptop te hebben, doet Asus helaas nogal wat water bij de wijn. Dat begint bij de plastic behuizing die behoorlijk goedkoop aanvoelt. Dat geldt ook voor het toetsenbord en de touchpad. Dat zien we vaker bij laptops die goede specificaties voor hun geld bieden, want de besparing moet ergens vandaan komen.
De goedkope behuizing vinden we niet het grootste probleem van de FX505; we hebben meer moeite met de hardware. Asus lijkt, zoals gezegd, het bouwen van de goedkoopste 1660 Ti-laptop als doel voor ogen te hebben gehad en daarvoor is de combinatie met een Ryzen 7-processor gemaakt. Die processor is op zich niet slecht, maar wel in combinatie met de 1660 Ti. De cpu weet de snelheid van de videokaart bij full-hd-resolutie niet te benutten. Dat komt ook doordat Asus een paar euro heeft willen besparen door een enkele geheugenmodule te plaatsen, waardoor het geheugen in singlechannelmodus werkt. Met twee geheugenmodules kan de framerate tot wel dertig procent stijgen, maar dan nog halen de prestaties het niet bij een combinatie van Intel-processor en de 1660 Ti.
Tot slot worden we ook niet warm van het scherm of de accuduur. Over de accuduur doen we bij een gamelaptop niet moeilijk, want snelle hardware is over het algemeen niet zuinig. Dat het scherm slecht gekalibreerd is, kunnen we ook nog door de vingers zien, want ook dat is niet van groot belang bij het spelen van games. De lage helderheid en vooral de slechte responstijden vinden we wel een groot nadeel, en samen met de processor die niet tegen de videokaart is opgewassen, en de niet al te stevige behuizing maakt dat de FX505 geen aanrader.
Is er dan geen enkel scenario waarin de FX505DU interessant is? Er is er wel een te bedenken, maar dat is wellicht wat vergezocht. Mocht je de goedkoopste laptop met een vlotte videokaart willen hebben en games spelen waarbij de Ryzen-cpu geen bottleneck vormt, bijvoorbeeld op een extern scherm met een hogere resolutie dan full hd, én mocht je daarnaast toch al van plan zijn om het geheugen uit te breiden met een tweede 16GB-module, dan kan de FX505 interessant zijn. De meeste kopers van een gamelaptop zullen echter gewoon op het systeem zelf willen gamen en in dat geval kun je beter doorsparen voor een 1660 Ti-laptop met een vlottere cpu of genoegen nemen met een videokaart die op papier minder snel is.
